تصفيه خانه فاضلاب شهري
تصفيه خانه فاضلاب شهري
تصفيه خانه فاضلاب شهري ، عموما در سه مرحله عمليات فيزيكي، شيميايي و زيستي براي جداسازي و پاكسازي آلاينده هاي فاضلاب انجام مي شود. هريك از اين مراحل شامل فرايندهاي گوناگوني است كه حسب مقدار دبی و غلظت فاضلاب، شرايط محيطي و اقتصادي، يك يا تركيبي از انواع آنها به كار گرفته مي شوند. عمليات بايد به گون هاي باشد كه فاضلاب خروجي از تصفيه خانه در صورت تخليه به محيط، به استانداردهاي مجاز تعيين شده از سوي سازمان حفاظت محيط زيست، برسد و يا شرايط لازم براي استفاده مجدد در آبياري يا ساير كاربردها را به دست آورد. در اين صورت گاهي نياز است كه از عمليات تصفيه تكميلي نيز استفاده شود.
تصفيه فيزيكي عبارت است از يك رشته فرايند هايي كه در آنها با استفاده از خواص فيزيكي و ابزار مكانيكي، مواد معلق از فاضلاب جدا مي شود. اين عمليات در تصفيه فاضلاب شهري عمدتا عبارتند از:
- آشغالگيري
- دانه گيري
- ته نشيني
- شناورسازي.
آشغالگير، وسيله يا دستگاهي است كه در مسير جريان ورودي فاضلاب به تصفيه خانه قرار داده مي شود و مانع از عبور آشغال ها به ساير تجهيزات و واحدهاي تصفيه مي شود. عدم جداسازي اين آشغال ها باعث صدمه زدن به پمپ ها و اخلال در كار ساير واحدهاي تصفيه مي شود. هدف از دانه گيري ، حذف شن و ماسه و مواد جامد سنگين معلق و عمدتا غير آلي موجود در فاضلاب كه عموما دانه ناميده مي شوند، مي باشد.
عدم حذف اين مواد مي تواند سبب گرفتگي لوله ها، كانال ها و مجرا ها، سايش وسايل و قسمت هاي مكانيكي، كاهش حجم مفيد ساير واحدهاي تصفيه و افزايش تواتر تخليه لجن در هاضم هاي لجن شود. در حوض هاي ته نشيني، جامدات معلق سنگين تر از آب، از طريق ته نشيني ثقلي، ته نشين شده و توسط سامانه هاي مكانيكي در چاله اي در كف حوض، جمع آوري و از آنجا توسط فشار هيدرواستاتيك و يا تلمبه به بيرون از حوض هدايت مي شوند. چربي و روغن و ساير مواد سبك تر از آب در سطح حوض شناور شده و توسط كفاب روب هاي از سطح مايع جمع آوري و تخليه مي شوند.
شناورسازي نيز عملي است كه در آن از طريق وارد كردن حباب هاي ريز هوا به داخل يك حوض، عمل جداسازي ذرات جامد از فاضلاب انجام داده مي شود. حباب هاي هوا به ذرات جامد چسبيده و باعث صعود ذرات به سطح مايع و شناورشدن آنها مي شود. از عمل شناورسازي براي جدا كردن ذرات ريز معلقي كه به راحتي ته نشين نمي شوند استفاده مي شود. ذرات شناور شده در سطح از طريق كفاب روبي جمع آوري و تخليه مي شوند.
فرايندهاي تصفيه شيميايي شامل عملياتي است كه در آنها از طريق افزودن مواد شيميايي و ايجاد واكنش هاي شيميايي، عمل حذف ناخالصي ها از فاضلاب انجام مي شود. عمليات معمول شيميايي عبارتند از:
- رسوب دادن شيميايي
- تنظيم pH و گندزدايي.
ترسیب شيميايي به معني افزودن مواد شيميايي جهت تبديل مواد محلول به نامحلول و ذرات كلوئيدي به ذرات درشت و ته نشيني و جداسازي اين مواد از فاضلاب است. رسوب دادن شيميايي در تصفيه خانه فاضلاب شهري،در موارد مختلفي از جمله:
انعقاد ذرات كلوئيدي، تبديل آنها به توده هاي درشت و ته نشيني آنها در حوض هاي ته نشيني و همچنين حذف شيميايي فسفر مورد استفاده قرار مي گيرد. افزودن اسيد يا قليا به فاضلاب تا محدوده pH مورد نظر را تنظيم pH مي گويند. در برخي از مراحل تصفيه فاضلاب شهري از جمله در هضم بي هوازي لجن، نياز به تنظيم pHمي باشد. تنظيم pHدر حذف نيتروژن از طريق عريان سازي به صورت آمونياك، نيز كاربرد دارد. در اين حالت يون آمونيوم در pHهاي بالا به گاز آمونياك تبديل شده و سپس در برج عريان سازي از فاضلاب جدا مي شود.
در استفاده از آهك جهت انعقاد و ته نشيني، حذف فسفر همزمان با انعقاد مواد معلق اتفاق مي افتد و با تنظيم pHدرمقادير بالاتر مي توان جهت حذف آمونياك نيز سود برد. گندزدايي، معمولا آخرين مرحله در هر تصفيه خانه فاضلاب است و به منظور بهداشتي كردن فاضلاب از نظر ميكروارگانيزم هاي بيماريزاي آن، قبل از تخليه فاضلاب به آب هاي پذيرنده انجام داده مي شود. روش هاي مختلفي براي گندزدايي وجود دارد كه به سه دسته كلي روشهاي فيزيكي، تابشي و شيميايي قابل تقسيم اند.
روش هاي فيزيكي شامل استفاده از حرارت و اشعه ماوراء بنفش UV است که در تصفيه خانه فاضلاب شهري کاربرد دارد. از جمله روش هاي تابشي، استفاده از پرتوهاي گاما در گندزدايي فاضلاب و لجن است. مواد شيميايي كه به طور معمول براي گندزدايي استفاده ميشوند عبارتند از: كلر و تركيبات كلر، و اُزن. از ميان اين مواد، كلر بيشترين كاربرد به عنوان ماده گندزدا را دارد.
