شیرآلات شبکه آب

شیرآلات شبکه آب متعلقاتی از سیستم های انتقال و توزیع آب هستند که برای کنترل دبی ، فشار و یا هوا به کار می روند. قطع و وصل جریان، کنترل دبی، انحراف جریان، جلوگیری از جریان برگشتی، کنترل فشار و یا تخلیه هوا از اهم عملکرد شیرها هستند و معمولا این اعمال توسط تنظیم قطعه متحرک (قطعه انسداد) شیر صورت می پذیرد. شیرها برحسب روش بهره برداری به دو دسته تقسیم می شوند

1. شیرهای با کنترل دستی
2. شیرهای خودکار

اگر بهره برداری از شیر به کمک اپراتور صورت گیرد آن را شیر با کنترل دستی نامند. شیرهایی که برای قطع و وصل جریان، کنترل دبی و انحراف جریان به کار می روند از جمله شیرهای با کنترل دستی هستند. اگر نوع شیر بگونه ای باشد که بطور خودکار و بدون کمک اپراتور عمل کند، به آن شیر خودکار گویند. شیرهای خودکار برای جلوگیری از جریان برگشتی، کنترل فشار و یا تخلیه هوا به کار می روند.

عوامل موثر در انتخاب شیرآلات شبکه آب

انتخاب مناسب نوع و جنس شیر بر عملکرد بهتر سیستم آبرسانی تاثیر می گذارد. برای انتخاب یک شیر، مراجعه به کاتالوگ سازنده شیر ضروری است، زیرا در کاتالوگ ها معمولا شرایط خاص بهره برداری از شیرها با توجه به مصالح بکار رفته در آن ها مشخص است. همچنین باید در این مورد از نظرات مشاوران متخصص و مصرف کنندگان نیز استفاده کرد. عوامل زیر در انتخاب شیر می توانند موثر باشند :

1. افت هد : برای دوره بهره برداری، هزینه اتلاف انرژی ناشی از افت هد در شیر را محاسبه کنید.
2. آزمون های صحت طراحی : مدارک لازم در مورد آزمون های موفقیت آمیز طراحی شیر را بررسی کنید.
3. آمار تعمیرات : از کاربرد شیرهایی که سابقه بد تعمیراتی دارند، خودداری کنید.
4. پیچیدگی : شیرهایی را بکار ببرید که از مکانیسم ساده تر برخوردار بوده، کمتر ایجاد مشکل کنند و به نگه داری کمتری نیاز داشته باشند.
5. مصالح : به خواص ضد سایش، ضد خوردگی و مقاوم در مقابل خلاء زایی مصالح به کار رفته در شیر توجه شود.

شیرهای با کنترل دستی

شیرهای با کنترل دستی برای قطع و وصل جریان، کنترل دبی و انحراف جریان به کار می روند. شیرهایی که برای قطع و وصل جریان به کار می روند ممکن است برای کنترل دبی نیز استفاده شوند و بالعکس، اما شیرهای انحراف جریان فقط برای این منظور به کار می روند. برحسب نوع حرکت قطعه متحرک در داخل شیر، شیرها به چهار گروه تقسیم می شوند:

1. شیرهای انسداد محوری : در این نوع شیرها، جهت حرکت قطعه متحرک موازی جهت جریان آب است. شیرهای بشقابی و پیستونی از شیرهای متداول انسداد محوری هستند.
2. شیرهای کشویی : قطعه متحرک همانند دریچه ای عمل کرده که در جهت عمود بر جریان آب حرکت می کند. شیرهای دروازه ای از نوع شیرهای کشویی هستند.
3. شیرهای گردان : قطعه متحرک را یک توپی یا صفحه دیسک تشکیل می دهد که این قطعه با چرخش حول محور ساقه شیر باعث قطع جریان می شود. شیرهای توپی، کروی و پروانه ای از شیرهای متداول گردان هستند.
4. شیرهای بدنه انعطافی : در این نوع شیر، قطعه متحرک با خم کردن بدنه انعطافی شیر باعث قطع جریان می شود. از شیرهای متداول این طبقه می توان شیرهای فشردنی و شیر دیافراگمی را نام برد.

شیرهای هر گروه، سیستم یکسانی جهت تنظیم جریان دارند، اما شکل قطعه متحرک آن ها متفاوت است. بعلاوه، هرکدام از شیرها ممکن است به شکل های مختلف ساخته شوند. چون شیرهای با بدنه انعطافی در آبرسانی کاربرد ندارند و معمولا در صنایع غذاسازی و داروسازی به کار می روند از تشریح آن ها خودداری شده است.