تصفيه فاضلاب صنايع نساجي

تصفيه فاضلاب صنايع نساجي که يكي از بزرگترين مصرف كنندگان آب هستند ، بسیارحائز اهمیت است. آب مصرفي در اين صنايع داراي كيفيـت بالايي است. بنابراين در فرايندهاي گوناگون نساجي مقادير قابل توجهي فاضلاب توليد و وارد محيط زيست مي گردد. مقدار مصرف آب در صنايع نساجي حدود 100-200 L به ازاي هر كيلوگرم محصول توليدي است. با در نظر گرفتن توليد سالانه 40ميليون تن الياف نساجي، مقدار فاضلاب توليدي بيش از 4-8ميليارد متر مكعب در سال برآورد مي گردد.

فاضلاب حاصل از اين صنعت حاوي مقادير زيادي انواع مختلـف رنگ ها و مواد شيميايي است و بنابراين يك چالش زيست محيطي بزرگ در دنيا محسوب مـي شود. آلـودگي اصـليفاضلاب اين صنايع مربوط به فرآيندهاي رنگرزي و تكميل آنهاست. زيـرا در ايـن فراينـدها اغلـب تركيبات شيميايي با ساختمان پيچيده مصرف ميشوند كه دفع آنها در محـيط زيسـت مشـكلات زيـادي بـه همـراه دارد.

در طي ساليان گذشته سميت ناشي از رها كردن فاضلاب عمدتاً با شناسايي اثـرات بيولـوژيكي آلودگي ها، توليد كف بيش از حد و رودخانه هاي حاوي جريانات آب رنگي در مجاور كارخانجات نساجي قابل مشاهده بود. اما در حال حاضر شناسايي و طبقه بندي فاضلاب داراي قوانين مدون و ثابت مي باشد. 

قوانين موجود مهم ترين مواردي را كه در اثر مصرف مواد شيميايي باعث مشكلات بحراني مي شود، تعريف نموده و راهكارهايي براي به حداقل رسانيدن پخش مواد زائد خطرناك به محيط زيست را پيشنهاد مي نمايد. اين دستورالعمل ها بايستي در فرايندها و مراحل توليد بكارگرفته شوند.

شكل بالا نما يكـي از كارخانـه هاي نساجي را نشان مي دهد. همچنين در اين شكل راهكارهاي بهينه سازي اثرات زيست محيطي نشان داده شده است. در اين شكل صنعت نساجي به عنوان يك ساختار تعريف مي گردد برای تصفيه فاضلاب صنايع نساجي  كه خواص يك ماده اوليه نساجي را براي توليد محصول مطلوب تغيير مي دهد.محدوده فعاليت هاي تصفيه اي پسماندهاي خطرناك از ممنوعيت هاي قانوني تا بازچرخش مواد شيميايي با اهداف اقتصادي متغير است كه با توجه به نوع محصـول و نـوع تصـفيه مورد نظر، اين مراحل به بسيار متغير است. خصوصـيات اصـلي فاضـلاب صـنايع نسـاجي بـا انـدازه گيـري ،TKN, VSS, TSS, COD, BOD5, NH3هـدايت الكتريكـي، سـولفات، قليائيـت، رنـگ، ،Total-P ،pH كلرايدهاي آلي و آمينهايي آرومانيك تعيين مي شود كه خاصيت سرطانزايي برخي از آنها بسيار قابل ملاحظه مي باشد. جدول زیر خصوصيات تركيبات موجود در اين صنعت را نشان مي دهد.

تصفيه فاضلاب صنايع نساجي  

فاضلاب ناشي از فرايندهاي رنگرزي حاوي تركيبات مختلف با غلظتهاي بالا است.براي مثال مواد رنگي، قلياء، اسيد،نمك و مواد كمكي در اينگونه فاضلابها وجـود دارد) .(58در اولـين مرحلـه، بايسـتي جداسازي جريانهاي فاضلاب براساس بار شيميايي انجامشود. استفاده مجدد از فاضلاب با درجه آلودگي پايين با تركيبي از مراحل تصفيه زير امكان پذير است :

1. تنظيم pHو درجه حرارت؛
2. ته نشيني و ترسيب
3. لخته سازي با استفاده از+ AL3+,Fe3+,Fe2و پلي الكترولي
4. صاف سازي -مثل صافي شني
5. جذب سطحي مثل كربن فعال 
6. تصفيه با ازن

در بسياري از موارد هدف اصلي، حذف يا تجزيه رنگ مقاوم به تجزيه است. فنـون مهـم تصـفيه در منـابع علمي آمده است. فرايندهاي اكسيداتيو بر پايه ازن زني، تصفيه با ،UVپراكسيد هيدروژن و فنتون براي تخريـب رنگ ها بكـار مي روند.