راه اندازی تصفیه آب صنعتی
راه اندازی تصفیه آب صنعتی
پیش از راه اندازی تصفیه آب صنعتی سیستم، روش‌های عملیاتی، بازرسی پیش تصفیه، بارگذاری المان، تنظیم ابزار اندازه‌گیری و بازرسی های دیگر باید طور کامل انجام شود. راه‌اندازی اولیه سیستم پس از بارگذاری المان‌ها انجام می‌پذیرد.
برای راه‌اندازی، تجهیزات اضافی زیر توصیه می‌شوند که باید بخشی از لوازم موجود در محل باشند :
- عینک ایمنی در زمان کار با مواد شیمیایی
- دماسنج
- pH متر
- هدایت سنج (محدوده استفاده: از EC آب تصفیه شده تا پساب غلیظ شده)
- لوازم اندازه گیری SDI
- ترازو برای وزن کردن
- مواد مناسب برای شستشو، بهداشتی نمودن و محافظت
- المان‌های یدکی
- آزمایش المان‌های نمونه (برای سامانه‌های بزرگ بیش از ۵۰۰ المان)
- بطری برای نمونه‌گیری از آب: حجم حداقل ۱۲۵ میلی‌لیتر و جنس پلی‌اتیلن با دانسیته بالا به اندازه کافی برای نمونه‌گیری از آب خوراک سیستم، آب تصفیه‌شده و شورآبه دفعی. اگر سیستم بیش از رشته داشته باشد، هر رشته باید طور جداگانه نمونه‌برداری شود. اگر سیستم بیش از یک مرحله داشته باشد، نمونه‌های آب تصفیه‌شده در هر مرحله و نمونه‌های خوراک و شورآبه بین دو مرحله باید گرفته شود. در طی عملیات نمونه‌برداری از سیستم شرایط بهره‌برداری از سیستم غشای فراهم گردد.
تجهیزات آنالیز آب برای سنجش سختی کل ، کلسیم، قلیائیت، کلراید، سولفات، آهن، سیلیس، کلر آزاد، پتانسیل اکسیداسیون، TOC، رنگ (برای نمایش رنگ آب تصفیه‌شده، یک محفظه بزرگ سفید کافی است) و برخی دیگر از شاخص‌های کیفی آب.
کارکردهای پیش از راه‌اندازی و انجام بازبینی
پس از جاگذاری المان‌ها در داخل لوله های تحت‌فشار و پیش از راه اندازی واحد اسمز معکوس باید از بخش پیش‌تصفیه اطمینان حاصل کرد که مطابق با مشخصات عمل می‌کند. اگر خواص شیمیایی آب خام در پیش‌تصفیه دچار تغییراتی شده باشد، باید آنالیز کامل آب ورودی به واحد اسمز معکوس در گرفته شود. علاوه بر این عدم وجود کلر، کدورت و SDI باید مشخص گردد. مشخصات (دبی، SDI،کدورت، دما، pH، هدایت الکتریکی و تعداد استاندارد باکتری) در آب ورودی باید ثابت نگه داشته شوند.
موارد قابل بررسی پیش از راه‌اندازی
پیش از انجام اقدامات مربوط به پیش راه‌اندازی، باید اطمینان حاصل شود که همه اقدامات بالادستی صورت گرفته و همه تجهیزات لازم برای این امر مهیا شده است. مهم‌ترین موارد قابل بررسی پیش راه‌اندازی در برگیرنده موارد زیر هستند:
- تجهیزات و منابع موجود برای غشا دارای ساختار مقاوم در برابر خوردگی باشند.
- تمام لوله کشی‌ها و تجهیزات باید با فشار طراحی سازگاری داشته باشند.
- تمام لوله کشی‌ها و تجهیزات باید در محدوده pH عملیات شستشو سازگار باشند.
- تمام لوله کشی‌ها و تجهیزات باید در برابر خوردگی گالوانیکی مقاوم باشند.
- بستر فیلتر تحت عملیات شست و شوی معکوس و آبکشی قرار گیرد.
- فیلترهای کارتریج نو و تمیز به طور مستقیم بر روی جریان بالادستی پمپ فشار قوی نصب شوند.
- پیش از نصب لوله‌های تحت‌فشار، خط خوراک شامل خطوط متعدد خوراک RO تمیز و تر از گردند.
- نقاط افزودن مواد شیمیایی به درستی مشخص گردند.
- نصب درست شیرهای زانویی در خطوط افزودن مواد شیمیایی کنترل شوند.
- پیش‌بینی‌های موجود برای اختلاط درست مواد شیمیایی در جریان خوراک صورت گرفته باشد.
- مخازن تزریق مواد شیمیایی با مواد درست پر شوند.
- برای جلوگیری از انجام عملیات سیستم RO در زمانی که پمپ‌های تزریق خاموش هستند. اقداماتی صورت پذیرد.
- برای جلوگیری از انجام عمل پمپ‌های تزریق در زمانی که سیستم RO خاموش است، اقداماتی صورت پذیرد.
- در صورت استفاده از کلر، مقرراتی برای تضمین خروج کامل کلر پیش از ورود به غشا وجود داشته باشد.
- تجهیزاتی برای بهره‌برداری و نظارت بر پیش تصفیه و سیستم RO فراهم باشد.
- تجهیزات طراحی شده نصب گردیده و قابل استفاده باشند.
- تنظیمات ابزار کنترلی بازبینی شوند
- تجهیزات مربوط به ثابت نگه‌داشتن فشار، نصب شده و به درستی تنظیم شده باشند.
- برای این که فشار آب تصفیه‌شده از فشار آب خوراک-شور به بیش از 0.3 بار در هر دفعه بیشتر نشود، اقداماتی باید صورت گیرد.
- تجهیزات حفاظتی مربوط به تأخیر زمان باید تقویت شده و علائم هشدار دهنده به درستی تنظیم شوند.
- در نمونه‌گیری از آب‌تصفیه شده در داخل ماژول‌های منحصر به فرد باید دقت نمود.
- در نمونه‌گیری از جریان‌های آب خام، آب خوراک، آب تصفیه شده و شورآبه در هر مرحله و جریان آب تصفیه‌شده از کل تأسیسات باید دقت کرد.
- لوله‌کشی مخازن تحت فشار برای بهره‌برداری و عملیات شستوشو به درستی انجام شده باشد.
- مخازن تحت‌فشار طبق دستور کار کارخانه سازنده به درستی ایمن شده باشند.
- موارد پیشگیرانه، نصب و جاگذاری مخازن تحت‌فشار اعمال شده باشد.
- غشاها باید در برابر دماهای زیاد گرم و زیاد سرد حفاظت شوند. (مانند یخ‌زدگی یا قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب، دودکش گرم کن‌ها و…).
- پمپ‌ها باید برای بهره‌برداری آماده باشند: تراز و روغن‌کاری شوند و به درستی چرخش داشته باشند.
- اتصالات آب‌بندی شوند.
- سیستم شستوشو نصب شده و قابل بهره‌برداری باشد.
- خط آب تصفیه‌شده باز باشد.
- در سامانه‌های دو گذر، باید دقت کرد که آب تصفیه‌شده از اولین مرحله وارد مرحله دوم شود.
- جریان آب تصفیه‌شده مستقیماً به بخش تخلیه راه داشته باشد
- شیر کنترل جریان شورآبه در حالت باز باشد.
- شیر کنترل جریان خوراک و یا پمپ جریان کنارگذر قدری باز باشد تا اینکه جریان کمتر از ۵۰ جریان خوراک عملیاتی شود.
مراحل راه‌اندازی سیستم اسمز معکوس
برای آماده شدن غشا برای سرویس بهره‌برداری و برای جلوگیری از تخریب غشا که سبب افزایش بیش از حد فشار جریان و شوک هیدرولیکی می‌شود، راه‌اندازی درست سامانه‌های تصفیه آب اسمز معکوس ضروری است. در ذیل مطالب مربوط به راه‌اندازی درست و نیز مواردی مربوط به عوامل بهره برداری سیستم، مطابق با شرایط طراحی آورده شده است. رعایت شرایط طراحی سبب رسیدن به کیفیت آب مطلوب و مقاصد بهره‌برداری می‌شود.
نمونه‌ای از مراحل راه‌اندازی
پیش از شروع مراحل راه‌اندازی، بخش پیش‌تصفیه باید به طور کامل آبکشی و شستشو شود تا ذرات خاک و سایر آلودگی‌هایی که ممکن است توسط آب به داخل المان‌ها وارد شوند، خارج گردند.
- تمام شیرها برای اطمینان از درستی تنظیم، کنترل شوند. شیرهای کنترل فشار خوراک و شیر کنترل محلول غلیظ باید کاملاً باز باشند.
- از آب با فشار پایین با دبی کم برای خروج ناگهانی هوا از المان‌ها و وسل‌های تحت‌فشار استفاده گردد. فشار این جریان در محدوده (PSI ۳۰-۶۰) باشد. در طی این عملیات، تمام جریان‌های آب تصفیه‌شده و شورآبه باید مستقیماً به خروجی مخصوص پساب هدایت شوند. اگر فشار خوراک به طور ناگهانی افزایش یا کاهش یابد، هوای باقی‌مانده در المان و یا در مخازن تحت‌فشار، نیروی زیادی هم‌جهت با جریان در جهت شعاعی وارد می‌کند و سبب ترک خوردن پوسته فایبرگلاس می‌شود.
- در طی عملیات جریان ناگهانی، همه اتصالات مربوط به لوله‌ها و شیرها باید از نظر نشت، کنترل شوند و محکم کردن اتصالات ضروری است.
- پس از این که جریان ناگهانی در سیستم به مدت ۳ دقیقه ادامه پیدا کرد، شیر کنترل فشار خوراک بسته شود.
- اطمینان حاصل شود که شیر کنترل شورآبه باز است. بر خلاف شروع کار که در آن مرحله شیر شورآبه بسته یا تقریباً با بسته بود. این امر می‌تواند سبب افزایش بازده از مقدار محاسبه شده شود.
- به آهستگی شیر کنترل فشار خوراک باز شود (فشار خوراک باید کمتر از PSI 60) باشد.
- پمپ فشارقوی روشن شوند.
- به آهستگی شیر کنترل فشار خوراک باز شود، فشار خوراک و دبی خوراک در آلمان‌های غشا تا رسیدن مقدار جریان شورآبه به مقدار طراحی افزایش یابند. فشار خوراک افزایش یابد تا المان‌ها در کمتر از PSI 10 در ثانیه بتوانند به نرمی کار کنند. تمام جریان‌های مربوط به آب تصفیه‌شده و شورآبه، به بخش جمع آوری پساب خروجی فرستاده شوند. اگر فشار خوراک و دبی خوراک دچار تغییرات ناگهانی شوند، محفظه فایبرگلاس المان‌ها توسط افزایش نیروهایی که هم‌جهت با جریان در جهت شعاع هستند، ترک می‌خورد، به ویژه اگر در سیستم هوا به صورت عمده وجود داشته باشد.
- به آهستگی شیر کنترل شورآبه بسته شود تا نسبت جریان آب تصفیه‌شده به جریان غلیظ شده، به نسبت طراحی (بازده) نزدیک شود، اما از آن زیادتر نشود. بازبینی فشار سیستم ادامه یابد تا از افزایش نیافتن حدود طراحی اطمینان حاصل شود.
- مراحل ۹ و ۱۰ تا حصول دبی طراحی برای آب تصفیه‌شده و شورآبه، تکرار گردند.
- افت سیستم محاسبه شده و با مقادیر طراحی مقایسه گردد.
- مرحله افزودن مواد شیمیایی (اسید، ضد رسوب و متابی سولفیت به پیش تصفیه بازبینی شود و pH آب خوراک اندازه گیری گردد.
- به سیستم اجازه داده شود ۱ساعت کار کند.
- تمام پارامترهای عملیاتی که در ابتدا خوانده شده، ثبت شوند.
- برای حصول اطمینان از این که لوله‌های تحت فشار عملیات مورد انتظار را به درستی انجام داده‌اند، هدایت الکتریکی آب تصفیه‌شده از هر لوله تحت فشار بررسی گردد. مثلاً لوله‌هایی که دارای نشتی واشر (او رینگ) یا دیگر نواقص عملیاتی باشند برای انجام اصلاحات شناسایی می‌شوند.
- پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت از شروع بهره‌برداری، اطلاعات عملیاتی ثبت شده مربوط به تأسیسات مانند فشار خوراک، اختلاف فشار، دما، مقدار جریان، هدایت الکتریکی خوانده و ثبت شود. در فاصله‌های زمانی یکسان از آب خوراک، شورآبه و آب تصفیه شده برای آنالیز اجزای سازنده نمونه‌گیری شود.
- کارکرد سیستم با مقادیر طراحی مقایسه گردد.
- از تجهیزات مکانیکی و ابزار کنترلی به خوبی استفاده شود.
- جریان آب تصفیه‌شده از حالت خروجی به پساب به حالت سرویس معمولی برگردانده شود.
- سیستم در حالت بهره‌برداری خودکار قفل شود.
- در طی اولین هفته بهره‌برداری به طور منظم کارکرد سیستم اندازه‌گیری شود تا از کارکرد درست آن در طی این مرحله ابتدایی و بحرانی اطمینان حاصل گردد.
