استفاده از پساب فاضلاب در کشاورزی

يكي از مسايل خطرزا در استفاده از پساب فاضلاب در کشاورزی و آبهاي برگشتي، وجود عوامل بيماريزا و انتشار آنهـا در بـين كـارگران، جوامع محلي و اجتماعات انساني مجاور و همچنين مصرف كنندگان محصولات توليدي ميباشد. راه هاي پيشگيري شامل ضدعفوني پساب تا حد رسيدن به كيفيت مورد نظر، به ويژه استاندارد سازمان بهداشت جهاني WHO ميباشد كـه بـراي كـشورهاي در حـال توسعه و از جمله ايران مناسبتر به نظر ميرسد.

به طور معمول كليفرم مدفوعي و تعداد تخم انگل نماتد، به عنوان شاخص كيفي بهداشتي جهت ارزيابي درجه آلودگي و اثـرات بهداشـتي زيست محيطي مربوط به بازچرخاني و استفاده مجدد از پسابها و آبهاي برگشتي مطرح ميباشد. در جدول زیر عوامل بيماريزاي موجود در اين منابع، نحوه ارتباط و ورود به بدن و همچنين ملاحظات مورد نظر ارائه شده است.

استفاده از پساب فاضلاب در کشاورزی و عوامل بیماری زا مهم

بررسي آمار بيماريهاي منتقله با آب که استفاده از پساب فاضلاب در کشاورزی می شود بيـانگـر وقـوع بيشتر در استانهايي است كه به صورت غيراصولي از فاضلابها استفاده ميكنند. خواص ميكروبيولـوژي از شـاخصهـاي مهـم پـسابهـاي خانگي بوده و خطرات بهداشتي و ميزان احتمال خطر ناشي قدرت بقاء و ماندگاري اين عوامل است.  مطابق جدول چنانچه مشاهده ميشود ميزان خطرزايي عوامل بيماريزاي موجود در پسابها، بـه ترتيب شامل كرمها، پروتوزويرها و باكتريها و در درجه آخر ويروسها ميباشد. بررسي گروههاي در معرض خطر، نشان ميدهد كه بيشترين ريسك متوجه مصرفكننده، كارگران مزرعه و كارگران مسوول جابه جايي و نگهداري محصولات ميباشد.

ويروسها استفاده از پساب فاضلاب در کشاورزی 

ویروس های شامل ويروسهاي هپاتيت Aو ،Eآنترو ويروسها، روتا ويروسها و نورو ويروسها می باشند که ويروسها به ميزان زيادي در فاضلابها و فضولات يافت ميشوند، و بعضي انواع آنها به مدت زيادي زنده مانده تا اينكه باعـث ايجـاد خطراتي در سلامتي شوند.

مواد شیمیایی در استفاده از پساب فاضلاب در کشاورزی

تركيبات آلي، هورمونها، داروها و موادشيميايي می باشد که در صورت استفاده از پسابها و منابع آب برگشتي حاوي ايـن مـواد
براي آبزي پروري مصرفكنندگان آبزيان حاصل، در مصرف كنندگان عوارض سوء به همراه دارد.

فلزات سنگين در استفاده از پساب فاضلاب در کشاورزی

فلزات سنگین شامل آرسنيك، كادميوم، روي و جيوه می باشد که ممكن است از طريـق آب آلـوده و يـا پـساب در گياهـان تجمـع يابـد، همچنين در صورت استفاده از پسابها و آبهاي آلوده در آبـزيپـروري موجب انتقال و تجمع در آبزيـان شـده و در نهايـت از طريـق مـصرف گياهان و يا آبزيان آلوده به موجودات زنده و يا انسان سرايت ميكند.