اساس کار اسمز معکوس

زمان مورد نیاز برای مطالعه: 6 دقیقه

اساس کار اسمز معکوس

اساس کار اسمز معکوس بدين نحو است كه اگر در دو سوي يك غشاي نيمه تراوا دو محلول با غلظتهاي متفـاوت داشته باشيم، قاعدتاً حلال از سمت محيط رقيقتر به سمت محيط غليظ تر در سوي ديگر غشاي نيمـه تـراوا بـه حركت در خواهد آمد. اين پديده كه تحت فشار اسمزي واقع مي شود را اسمز گويند. اگر فشاري بيش از فشـار اسمزي را به محلول غليظ تر وارد كنيم حلال از طريق غشاء نيمه تراوا از محيط با غلظت زياد به سمت محيط با غلظت كم حركت كرده كه اين پديده را اسمز معكوس گويند. در نمودار زیر مقایسه انواع فیلتر های تصفیه آب نشان داده شده است : 

 

 

تاریخچه سیستم های اسمز معکوس

از زمان ظهور و توسعه و استفاده عملیاتی و کاربردی گسترده از سیستم های اسمز معکوس (Reverse Osmosis)  یا (RO)  و سیستم های الترافیلتراسیون (ultrafiltration(UF)) در اواخر 1950 و اوایل 1960 ، گسترده استفاده از این تجهیزات بسیار توسعه یافته است. در ابتدا ، سیستم های اسمز معکوس (Reverse Osmosis) برای شیرین کردن آب دریا و آب های شور و بد مزه استفاده می شود. افزایش تقاصا برای سیستم های اسمز معکوس در صنایعی مانند صنایع بسته بندی آب آشامیدنی ، صنایعی برای بهینه سازی و کاهش مصرف انرژی ، کنترل آلودگی و صنعت بازیافت مواد از جریان های فاضلاب ، کاربرد های جدید و اقتصادی پیدا کرده است. سیستم های RO و NF ، در صورت استفاده به صورت جداگانه یا به صورت ترکیبی یا با سیستم های تبادل یونی، باعث کاهش هزینه ها و  افزایش راندمان تصفیه می گردد.  شکل زیر فرآیند های مورد استفاده برای تصفیه آب بر اساس مقدار نمک موجود در آب را نشان می دهد.

دستگاه تصفیه آب RO

 

به علاوه ، پیشرفت هایی در زمینه بیوتکنولوژی ، صنایع دارویی  همگام با توسعه  صنعت ممبران ها باعث شده است که ممبران ها به عنوان بخش اصلی سیستم جداسازی (Seperation) باشد. سیستم های اسمز معکوس در مقایسه با سیستم های تقطیری تصفیه باعث کاهش مصرف انرژی شده است. به صورت کلی ، ممبران های RO امکان حذف نمک های موجود در آب با راندمان بالایی دارد به طوریکه فشار زیادی بر روی تجهیزات تامین فشار وارد نشده و هزینه های عمومی نگه داری سیستم بالا نرود. فناوری ممبران های نانوفیلتراسیون ، یک ظرفیت انتخاب محدوده حذف نمک ها (کاتیون ها و آنیون ها)  و ترکیبات مختلف در فشار های پایین را می دهد.

فناوری های مختلف فیلتراسیون که در حال حاضر در سیستم های تصفیه آب مورد استفاده قرار می گیرد، بر اساس سایز ذرات حذف شده از آب خام ورودی دسته بندی می شود. ماکرو فیلتراسیون های متعارف برای حذف مواد معلق به این شکل می باشد که با عبور آب خام از بستر فیلتر به صورت عمودی کار می کند. کل آب از بستر فیلتر عبور می کند و تنهای یک جریان خروجی از پایین بستر خارج می گردد. مثل هایی از این فیلتر ها  ، شامل فیلتر های کارتریجی ،فیلتر های شنی و فیلتر های چند لایه می باشد.  طرفیت جداسازی ماکروفیلتراسیون محدود به ذرات نامحلول با قطر ذرات بیشتر از 1 میکرومتر می گردد.

برای حذف ذارت کوچک و نمک های محلول ممبران های فیلتراسیون کراس فلو(Crossflow membrane filtration) مورد نیاز است. ممبران های فیلتراسیون کراس فلو با استفاده از جریان پرفشار تغذیه ای که به صورت موازی در سطح ممبران جریان دارد ، عمل می کند.  بخشی از این جریان از ممبران عبور می کند و مقداری از جامدات و ذرات را در پشت ممبران به جا می گذارد که در واقع نمک ها و املاح موجود در آب هستند که باقی می ماند. به دلیل اینکه جریان پایداری از سطح ممبران عبور می کند ، ذرات حذف شده تجمیع نمی گردد  و با جریان concentrate  از سیستم خارج می شود.  بنابراین ، یک جریان آب خام ورودی به سیستم به دو بخش تقسیم می شود ، آبی که از ممبران عبور می کند با عنوان Permeate water  و آبی که از سیستم خارج می شود تحت عنوان concentrate water.

روش کار سیستم های اسمز معکوس (RO)

 

پدیده اسمز زمانی رخ می دهد که جریان آب خالص از یک محلول رقیق (محلول با املاح کمتر) از طریق یک ممبران (غشا یا یک پوسته) به سمت محلول غلیط (محلول با املاح بیشتر یا محلول شور) حرکت می کند. فرآیند اسمز در شکل زیر نشان داده شده است که یک غشا نیمه تراوا بین دو آب رقیق و غلیط قرار داده شده است. نیمه تراوا به این معنا که ممبران فقط برای سایز مشخصی از ذرات موجود در آب قابل نفوذ است نه برای همه اجزا موجود در آب. فرض کنید این ممبران فقط برای عبور مولکول های آب نفوذ پذیر (تراوا) است نه برای املاح نمک موجود در آب. بنابراین ، محلول غلیظ در یک طرف ممبران و محلول رقیق در طرف دیگر ممبران قرار می گیرد. این ممبران اجازه می دهد که فقط مولکلول های آب از یک طرف ممبران به طرف دیگر نفوذ کنند. و نمک ها و املاح محلول امکان عبور را ندارند.

به عنوان یک اصل طبیعی ، این سیستم ، در مسیر تعادل خواهد رفت. و این تعادل تاجایی پیش خواهد رفت که غلظت مایع ها در دو طرف ممبران یکسان شود. تنها راه ممکن برای رسیدن به تعادل این است که آب از قسمت رقیق (با غلظت نمک کمتر) به سمت آب در قسمت غلیط (با غلظت نمک بیشتر) حرکت کند تا زمانی که غلظت نمک متعادل شود.

اين نوع ممبران ها به مولكول هاي حلال اجازه عبور مي دهد ولي مانع از انتقال املاح و نمک ها به آن سوي ممبران مي شود. ممبران به كار رفته در فرآیند اسمز معكوس داراي مانعي متراكم در شبكه پليمري است كه بيشترين جداسازي در آن انجام مي شود و در عين حال از عبور مواد حل شده مثل يون هاي نمكي جلوگيري مي كند.  علاوه بر ممبران، بايد فشار بالايي را به آب ناخالص اعمـال كرد كـه معمولا بين 40تا 70برابر فشار هوا در سطح دريا است. شكل زیر اساس کار اسمز معکوس را بصورت شماتيك نشان ميدهد.

اساس کار اسمز معکوس

آب ورودي ، به وسيله خارج كردن ذرات جامد معلق، تنظيم pH و قرار دادن يك مانع براي جلوگيري و كنترل گرفتگي منافذ غشائي به وسيله ذراتي نظير: سولفات كلسيم، ازبيش تصفيه مي شود تا متناسب با اندازه منافذ غشاها شود.در مرحله بعد پمپ، فشار آب ورودي را به اندازه اي بالا مي برد تا مناسب با منافذ غشاء و ميزان نمك موجود در آب ورودي شود. آب حاصل از فرآيند نمك زدائي از غشاهاي نفوذپذيرعبور مي كنند در حالي كه اين غشاها منابع عبور نمك هاي محلول مي شوند.

عبور آب ورودي از غشاء منجربه توليد جريان آب شيرين و جريان آب شور تغليظ شده مي شود. از آنجائي كه غشاها نمي توانند كاملاً مـانع عبور نمك هاي محلول در آب شوند، درصد ناچيزي از نمك از غشا عبور مي كند و در آب حاصل باقي مي ماند. نحوه قرار گرفتن غشاهاي مارپيچي و رشته اي كوچك تو خالي از رايج ترين غشاهاي مـورد استفاده مي باشند. معمـولاً غشاها را از استات سلوز، پلي آميدهاي آروماتيك و يا امروزه از تركيبات با لايه نازكي ازپليمرو پلي سولفات ها مي سازند.

از هر دو نـوع غشا براي نمك زدائي بشور و آب دريا استفاده مي شود. گرچه نوع غشا و ساختمان مجراي فشار بسته به فشارهاي عملياتي مختلف مورد استفاده براي همه دو نوع آب متفاوت مي باشد. قبل از انتقال آب حاصل از غشـا بـه سيسـتم توزيع و مصرف آن به عنوان آب آشاميدني بايد pH آن تنظيم و گندزدائي شود. آب حاصل از ميان ستون تهويـه عبور مي كند و pH ان تقريباً از 5به 7 افزايش مي يابد. در بيشتر مواقع آب حاصل در مخزن ذخيـره مي شود تا بعدها مورد استفاده قرار گيرد. مواد معدني نيز بايستي جهت افزايش TDSبه آب خروجي اضافه و مجـدداً گندزدائي گردد.

 

5/5 - (1 امتیاز)

مقالات پیشنهادی

هوادهی در تصفیه فاضلاب

هوادهی در تصفیه فاضلاب : هوادهی در تصفیه فاضلاب ،‫روﺷﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ آن فاضلاب در ﺗﻤﺎس ﺑﻪ ﻫﻮاي ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺟﻮ و ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ و ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺟﻮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرﻫﺎي زﻳﺮ ‫ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﻛﻴﻔﻴﺖ آب از ﻟﺤﺎظ ﺣﺬف ﺑﻮ، ﻃﻌﻢ و ﺧﻮرﻧﺪﮔﻲ اﺻﻼح ﻣﻲﺷﻮد. ﻛﺎﻫﺶ هیدروزن سولفید  و ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺎزﻫﺎ و […]

راهبری تصفیه آب به روش اسمز معکوس

راهبری تصفیه آب به روش اسمز معکوس راهبری تصفیه آب به روش اسمز معکوس  به طراحی مناسب دستگاه و استفاده از تجهیزات باکیفیت و رعایت اصول نگهداری دستگاه بستگی دارد. بسیاری از دستگاه‌ها بدون اطلاعات فنی، علمی و اصولی به‌طور غیر صحیح سرهم بندی می‌شوند که بعد از مدت کوتاهی به کل سیستم آسیب زده و […]

انواع فرآیندهای لجن فعال

انواع فرآیندهای لجن فعال انواع فرآیندهای لجن فعال شامل جریان قالبی ، اختلاط کامل ، هوادهی غیر یکنواخت ، هوادهی مرحله ای ، هوادهی اصلاح شده ، تثبیت تماسی ، هوادهی ممتد، هوادهی سریع ، فرایند کراوس ، اکسیژن خالص ، برکه اکسایش، رآکتور ناپیوسته کار، رآکتور چاه عمیق شوره سازی تک مرحله ای، شوره سازی در مرحله […]

برداشت آب از رودخانه

برداشت آب از رودخانه تاسيسات برداشت آب از رودخانه به منظور كنترل استحصال آب از منابع سطحي كاربرد دارند. ابتدايي ترين وظيفه اين تاسيسات ، برداشت آب مطلوب از لحاظ كيفي است به نحوي كه فاقد آبزيان، ذرات شناور، رسوبات و ديگر ذرات باشد. اين تاسيسات ممكن است يك لوله ساده مستغرق و يا تاسيساتي شبيه يك […]

پکیج پلی اتیلنی تصفیه فاضلاب

پکیج پلی اتیلنی تصفیه فاضلاب پکیج پلی اتیلنی تصفیه فاضلاب محصول شرکت آبرام از جنس HDPE 100  پلی اتیلن سنگین می باشد. پکیج های پلی اتیلنی تصفیه شامل مراحل متعادل ساز ، هوادهی ، ته نشینی و گندزدایی فاضلاب می باشد. پلی اتیلن سنگین HDPE 100  پلیمر تولید شده از اتیلن مونومر می باشد. این […]

پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی

پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی ساخت شرکت آب راهبر محاسب مطابق با استاندارد محیط زیست می باشد. این پکیج ها شامل یک بخش آشغالگیر ، هوادهی ، ته نشینی ، کلرزنی می باشد. پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی محصول شرکت آبرام به صورت پیش ساخته در کارخانه این شرکت ساخته می شود و […]

لجن فعال فاضلاب

لجن فعال فاضلاب لجن فعال فاضلاب اجرا کننده عملیات تجزیه بیولوژیکی فاضلاب می باشند. ساختار فلوک های لجن فعال بستگی زیادی به ترکیب فاضلاب ، بار لجن و شرایط بهره برداری از تاسیسات دارد. اندازه ی فلوک های بسیار ریز  حدودا 0.5 میلیمتر است. اندازه فلوک های بسیار درشت حدودا بزرگتر از 1 میلیلیتر است. […]

مکان یابی تصفیه خانه

مکان یابی تصفیه خانه مکان یابی تصفیه خانه و  جانمايي واحدهاي مختلف از جمله مواردي است كه بيشتر با توجه به تجربه طراح و بر اساس موقعيت خاص تصفيه خانه و شرايط محل مورد نظر، انجام مي شود. ولي، يك سري نكات كلي وجود دارند كه لازم است مورد توجه قرار گيرد. البته مواردي كه از نظر هيدروليكي […]

انواع بو فاضلاب

انواع بو فاضلاب انواع بو فاضلاب در تاسیسات تصفیه و انتقال فاضلاب متفاوت است که این بوها با توجه به شرایط و موقعیت های مختلف معانی متفاوت دارد. در غلظت های پایین معمولا استرس فیزیولوژیکی ناشی از بو اهمیت دارد تا آسیبی که به بدن انسان می رساند. در جدول زیر چند نمونه از بوهایی […]

زمان ماند سلولی

زمان ماند سلولی یا MCRT زمان ماند سلولی یا MCRT ، زمانی (معمولا بر حسب روز) است که جامدات یا باکتری ها در فرآیند لجن فعال باقی می مانند. زمان ماند سلولی یا زمان ماند جامدات یا SRT نیز خوانده میشود. برای محاسبه دقیق زمان ماند سلولی یا MCRT باید مقدار جامدات معلق (بر حسب پوند) موجود […]

نظرات کاربران

ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در وب سایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • مجموع دیدگاهها: 0
  • در انتظار بررسی: 0
  • انتشار یافته: 0

هنوز دیدگاهی ثبت نشده است.

سوالی دارید؟ منتظر تماس شما هستیم

برای دریافت مشاورۀ رایگان، همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید